ჩვენ კი რას ვაკეთებთ…? დაბადებისთანავე უკვე გამზადებულ გზას მივყვებით. ჩვენზე ზრუნავს: ოჯახი, სახელმწიფო, ნათესავები და მეზობლებიც კი… ურთიერთზრუნვის ამ მაგიურ წრეში ჩვენი შინაგანი ადამიანი ან საბოლოოდ იძინებს, ან კვდება, ან თვლემს და ძალიან იშვიათად იღვიძებს და უფრო იშვიათად აღარ უბრუნდება თვლემის პროცესს. ასეთ პერსპექტივაში ადამიანი წარმოგვიდგება, როგორც შინაგანი და გარეგანი ადამიანის ერთობა, თუმცა ამ შინაგანი ადამიანის გამუდმებული შევიწროების გამო ცხოვრებას მხოლოდ გარეგანი ადამიანი აგრძელებს. და ვინ არის გარეგანი ადამიანი? რომლის გზა უკვე განსაზღვრულია: რომელიც ამთავრებს სკოლას, სადაც ასწავლიან ყველაფერს, ცხოვრების გარდა, შემდეგ ასრულებს უნივერსიტეტს, სადაც აძლევენ თეორიულ ცოდნას, რომელსაც უმრავლეს შემთხვევაში, ცხოვრებაში ვერ გამოიყენებს… შემდეგ ეძებ და პოულობ სამსახურს, სადაც ფულს შოულობ, მაგრამ სამსახური არ მოგწონს (თუმცა რა უნდა ჰქნა? ოჯახი გყავს უკვე სარჩენი), შემდეგ ზრდი შვილებს და იწყებ მათ დამოძღვრას და ემგვანები მშობლებს… ბოლოს აუცილებლად მოკვდები უსიხარულოდ, რადგან ყველაფერი აქციე მოვალეობად, დაივიწყე შინაგანი ადამიანი, იქეცი ბიოლოგიურ რობოტად – დაპროგრამებული ტანჯვით, სევდით, გამარჯვებებით და დამარცხებებით და არასდროს არ ყოფილხარ ნამდვილი…
აი, ამ მდგომარეობაზე წერს სწორედ Manuel Vicent-ი: “როგორც კი ადამიანმა პალეოლითს გადააბიჯა, კეფაში მოვალეობა გაეჭედა: უნდა ადგეს 8-ზე, წავიდეს სამსახურში, უნდა გაიჩინოს შეყვარებული, გახდეს წარმატებული, უნდა მისწვდეს ცას, უნდა დაემორჩილოს კანონებსა და წესებს. და ეს ყველაფერი მხოლოდ იმიტომ უნდა გააკეთოს, რომ უბრალოდ, მოვალეა…
კატეგორიული იმპერატივი სახიფათო დაავადებაა… როგორ შეიძლება მისგან განკურნება?”
აი, ასე იკარგება კავშირი საკუთარ თავთან; ამ კავშირის გაწყვეტაში აქტიურად მონაწილეობენ: მშობლები, მასწავლებლები, მღვდლები, მეზობლები, ნათესავები… ყველამ შენზე უკეთ იცის, როგორ უნდა მოიქცე, რომ ცხოვრებაში კაცი (ქალი) დადგე და ქვეყანა შენ შემოგნატროდეს, როგორ უნდა ასახელო სკოლა, ოჯახი, ნათესაობა… როგორ უნდა გახდე სანიმუშო… ანუ როგორ გახდე კარგი „პროგრამა“, რობოტი; ამ პროგრამაზე ხომ შენი დაბადებიდან მუშაობდნენ…? ჰოდა, ნუ